పౌర చైతన్యమే రక్షా కవచం

'రోడ్డు భద్రత అంశం ఇప్పటికీ చర్చల దశలోనే ఉంది. ఇకనైనా చర్యల పాలవుతున్నవారు లక్షా యాభై వేలకు మించి ఉంటారు. క్షతగాత్రులు నిబంధనలుండాలి. అటువంటి చర్యలు కొరవడటం వల్లే, 87 శాతం స్థాయికి చేరాలి. ఎప్పుడైనా, ఎక్కడైనా రాదారి భద్రత ఓ సామాజిక అంతకు నాలుగింతలు ఉండవచ్చని అంచనా. నిత్యం సగటున రోడ్డు ప్రమాదాలు చోటుచేసుకుంటున్న 13 రాష్ట్రాల జాబితాలో బాధ్యత. వాహనదారులు, పాదచారులు ఉమ్మడిగా పెంపొందించు నాలుగొందల మంది ప్రాణాల్ని రోడ్డుప్రవ పాదాలు కర్కశంగా ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ వరసగా ఏడు, తొమ్మిది స్థానాలకు చేరాయి. కోవాల్సిన సంస్కృతి అది. దేశంలో ప్రతి ఒక్కరికీ జీవించే హక్కు ఉం కబళిస్తున్నాయి. వీరిలో సగానికి పైగా యువతే. ఉత్పాదక శక్తి, ఉభయ తెలుగు రాష్ట్రాలకన్నా వాహనాల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉండే ఉత్తర్ టుంది. దాని పరిధిలోకి రోడ్డు భద్రత హక్కూ వస్తుంది. పరిరక్షించాల్సిన క్రియాశీలత వెల్లివిరిసే వారి ప్రాణాలు అర్ధాంతరంగా గాలిలో ప్రదేశ్, తమిళనాడు, మహారాష్ట్రల్లో ప్రమాదాలు అత్యధికంగా విధి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలదే' అని ఇరవై నెలల క్రితమే సర్వోన్నత కలిసిపోవడం వల్ల- ఆర్థికంగా దేశానికి వాటిల్లే వార్షిక నష్టం సుమారు చోటుచేసుకుంటున్నాయి. దుర్ఘటనలకు మూలమయ్యే ప్రమాదకర న్యాయస్థానం స్పష్టంచేసింది. ఒక ప్రజాప్రయోజన వ్యాజ్యాన్ని విచారణకు రూ.61 వేల కోట్లు. అమూల్యమైన మానవ వనరుల్ని ఇలా మలుపుల్ని ప్రభుత్వాలు సకాలంలో గుర్తించడం లేదు. ప్రమాదాల్ని స్వీకరించిన ధర్మాసనం ఆ వ్యాఖ్యలు చేయడంతోపాటు, పాతిక కొల్పోయెకన్నా, రోడ్డు భద్రతపై పెట్టుబడులు పెంచాల్సిన అవసరాన్ని అదుపులోకి తెచ్చే చర్యల్ని వేగవంతం చేయడంపైనా శ్రద్ధ కనిపించదు. సూత్రాలతో మార్గదర్శక పత్రాన్ని వెలువరించింది. అన్ని ప్రభుత్వాలూ ప్రభుత్వాలు తెలుసుకొని మసలాలన్నదే ప్రపంచబ్యాంకు తాజా నివేదిక జాతీయ రహదారి విస్తరణ పనుల్లో జాప్యాన్ని ఎంతగా నివారిస్తే, అంతగా వాటిని విధిగా అమలుచే యాలంటూ, విధివిధానాల రూపకల్పనకు సారాంశం. మరో రెండేళ్లలో ప్రమాదాలను సగానికి సగం తగ్గించాలని రోడ్డు భద్రత సాధ్యమవుతుంది. ట్రాఫిక్ నిబంధనలు ఉల్లంఘించేవారి గడువు విధించింది. ఆ మేరకు రాష్ట్రాలు ఈ నెలాఖరులోగా సర్వసమగ్ర భారత్ నిర్ణయించింది. అందుకోసం వచ్చే అక్టోబరు నుంచి అన్ని కార్లలో నుంచి జరిమానాల రూపంలో వసూలయ్యే మొత్తాన్ని రహదారి భద్రతకు రీతిలో రోడ్డు భద్రత ప్రణాళికల్ని రూపొందించుకోవాలి. సంబంధిత ప్రమాద సమయాల్లో తెరచుకునే గాలి సంచుల (ఎయిర్ బ్యాగులు) వ్యయం చేయడమూ ప్రభుత్వ కర్తవ్యమే. ప్రతి ఏటా రూ.2,000 కోట్లు మండలను రాపాలవారీగా ఏర్పాటు చేసుకోవాలి. రాజమండలికి ఏర్పాటును తప్పనిసరి చేయబోతున్నారు. వాహనాల చోదక సామర్థ్య వెచ్చించి సురక్ష రహదారి పథకం అమలుచేస్తున్నారు. ఇవన్నీ ఒకెత్తు. సచివాలయం తరహాలో పనిచేసే 'లీడ్ ఏజెన్సీ' నిర్మాణానికి చర్యలు ధ్రువ ణానికి చర్యలు ధ్రువీకరణ పత్రాలు జారీచేసే ప్రక్రియను అత్యాధునిక సాంకేతికత ద్వారా బాల్యదశ నుంచే అవగాహన, సామాజిక స్పృహ పెంచడం ద్వారా చేపట్టాలని సుప్రీంకోర్టు అప్పట్లోనే సూచించింది. రహదారి భద్రతపై నిర్వహించాలని భావిస్తున్నారు. ప్రమాదాల కారణ నిర్వహించాలని భావిస్తున్నారు. ప్రమాదాల కారణంగానే దేశం ఏటా స్థూల రహదారి భద్రత సాధించగలగడం మరొకెత్తు. భద్రతాంశాల్ని ఒకటి పౌరుల అవగాహన పెరిగేలా వివిధ సాయులో ప్రచార కార్యక్రమాలు దేశీయోత్పత్తిలో దాదాపు 3.5 శాతాన్ని నష్టపోతోంది. రహదారి వ్యవస్థను నుంచి అయిదుబీ ఆరు మొదలు ఎనిమిదిబీ అనంతరం తొమ్మిది, పది సాగించాలనీ మార్గదర్శనం చేసింది. అన్ని పనుల నిర్వహణకూ మూడు ఆమూలాగ్రం సంస్కరించకుండా, సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని విస్తృతంగా తరగతుల బాలబాలికలకు పాఠాలుగా ప్రవేశపెట్టేందుకు తెలంగాణ వారాల వ్యవధి మిగిలి ఉంది. ఇదే తరుణంలో, ఈ నెల 17న ముగిసేలా వినియోగించకుండా, ఏవో కొన్ని సాధారణ చర్యలతో రోడ్డు భద్రత రహదారి భద్రతా మండలి ఇప్పటికే చర్యలు చేపట్టింది. 'సుప్రీం' 'జాతీయస్థాయి వారోత్సవాలు' నిర్వహిస్తున్నారు. మూడు దశాబ్దాలుగా సాధించాలనుకోవడం- నేల విడిచి సాము చేయడమే అవుతుంది. మార్గదర్శక సూత్రాలు అనుసరించి, రోడ్డు భద్రతను వచ్చే ఏప్రిల్ నాటికి ఏటా ప్రభుత్వాలు నిర్వహిస్తున్న ప్రచారోత్సవాలే ఇవి. గత కాల క్షేత్రస్థాయి వాస్తవాలు గ్రహించకుండా, ప్రజలకు తగినంత అవగాహన పాఠ్యాంశంగా చేర్చేలా ఏపీ ప్రభుత్వం ఆదేశాలు జారీచేసింది. వీటితో అనుభవాలు, వర్తమాన స్థితిగతులు, భవిష్యత్ అవసరాల రీత్యా వీటికి కల్పించకుండా కల్పించకుండా ఏ ప్రభుత్వమూ రహదారి భద్రతా లక్ష్యాన్ని పాటు- వాహనాల ఏ ప్రభుత్వమూ రహదారి భద్రతా లక్ష్యాన్ని పాటు- వాహనాల రాకపోకల నియమాలు, నిబంధనలు అందరికీ ఇప్పుడు ఎనలేని ప్రాధాన్యం ఏర్పడింది. ఇతర దేశాలతో పోలిస్తే, రెండో సాధించలేదు. విపరీతమైన వేగం, మద్య ప్రభావం వంటి తప్పిదాల తెలిసేలా ప్రతి పట్టణ స్థాయిలోనూ జన అవగాహన శిబిరాలు అతి పెద్ద రహదారి వ్యవస్థ ఇండియాలోనే ఉంది. భారత్ లో 47.2లక్షల కారణంగానే రహదారులు నిత్యం రక్తమోడు తున్నాయి. వాహనాల్లో నిర్వహించడం ప్రధానం. అందులో వివిధ ప్రభుత్వ శాఖల, స్వచ్చంద కిలోమీటర్లకు పైగా రోడ్లు విస్తరించి ఉన్నాయి. వాటిలో జాతీయ భద్రతా ప్రమాణాలను మెరుగుపరచడానికి ఆటోమొబైల్ సంస్థలే చొరవ సేవాసంస్థల సమధిక భాగస్వామ్యమూ అనేక ప్రాణాలకు రహదారుల వాటా 2.1 శాతం. వీటిపై దాపురిస్తున్న ప్రమాదాలు మాత్రం తీసుకోవాలని 2016నాటి బిల్లులో కేంద్రం స్పష్టీకరించింది. రోడ్డు నిర్మాణ రక్షణనిస్తుంది. తరచుగా ప్రమాదాలు సంభవించే ప్రాంతాల్లో 'బ్లాక్ స్పాట్ 28 శాతానికి పైమాటే! ఏటా ప్రపంచవ్యాప్తంగా రోడ్డుప్రమాదాల్లో పనుల నాణ్యత వల్ల ప్రమాదాల సంఖ్యను నియంత్రించవచ్చు. రాదారి బోర్డుల' ఏర్పాటుబీ పోలీసు, రవాణా, రోడ్లు-భవనాల విభాగాల సంయుక్త చనిపోతున్నవారు 12.6 లక్షల పైచిలుకు ఉన్నారు. భారత్ లో దుర్మరణం ప్రమాదాలకు కారకులయ్యేవారిని అత్యంత కఠినంగా శిక్షించేలా చట్ట ఆధ్వర్యంలో ఆకస్మిక తనిఖీలు పౌరుల ప్రాణాలకు భరోసా కల్పిస్తాయి.